مترجم رضا کیانی موحد
اگر با موتورهای الکتریکی درگیر باشید حتما با مسئله ی الاینمنت یا هم محورسازی موتورها و دیگر تجهیزات دوار درگیر شده اید. مقاله ی زیر توضیح مختصری است درباره ی الاینمنت با روش ریم و فیس (Rim & Face).
می توان از روش ریم و فیس برای اجرای یک الاینمنت دقیق بهره گرفت. شما ممکن است که از براکتهای مختلفی برای الاینمنت استفاده کنید. توصیه می کنیم که از یک مجموعه ی تجاری ،که بتوان با آن شفتهایی با قطر مختلف را الاین کرد، استفاده کنید. براکت باید شامل مجموعه ای از میله ها برای کوژپلینگهایی با طول متفاوت باشد. این مجموعه باید فرآیند الاینمنت را تسریع کند. همچنین، مقادیر سگ باید قبل از شروع به کار اندازه گیری شود.
برای اجرای روش ریم و فیس شما باید:
· از تمیز بودن زیر پایه های دستگاه مطمئن شوید.
· ساعتها را بر روی براکت نصب کنید.
· اندازه های A و B و C را اندازه بگیرید.
· قرائت ساعتها را انجام دهید.
· میس الاینمنت عمودی را تعیین کنید.
· میس الاینمنت افقی را تعیین کنید.
· میس الاینمنت عمودی را تصحیح کنید.
· میس الاینمنت افقی را تصحیح کنید.
· قرائت را مجددا انجام داده و مقادیر را ثبت کنید.
نصب ساعتها و براکت
برای نصب براکتها مراحل زیر را انجام دهید:
1. پس از جداکردن کوپلینگ براکت را نصب کنید.
2. محور را بچرخانید تا براکت در ساعت 12 قرار بگیرد.
3. ساعت فیس را بر روی براکت نصب کنید. دسته ی ساعت باید در وسط قرار بگیرد.
4. ساعت ریم را بر روی براکت نصب کنید. دسته ی ساعت باید در وسط قراربگیرد.
اقدامهای احتیاطی
صرف نظر از سخت افزاری که به کار می برید اقدامهای احتیاطی زیر را انجام دهید:
· براکت را بر روی قسمت فلکسیبل کوپلینگ نبندید.
· ساعت فیس را در دورترین موقعیت ممکن نسبت به محور تجهیز ببندید. اگر ساعت فیس مستقیما بر روی کوپلینگ قرار می گیرد مطمئن شوید که دسته ی آن به لبه ی خارجی کوپلینگ نزدیک باشد.
· مطمئن شوید که براکت و ساعتها در موقعیتی قرارگرفته باشند که چرخش محور امکان پذیرباشد. در حالت ایده آل باید بتوانید محور را 360 درجه برچخانید.
قبل از شروع به اندازه گیری باید سگ ساعتها را بدست آورید و مطمئن شوید که قرائت شما قابل تکرار و صحیح است. برای مطالعه ی جزئیات به فصل دوم رجوع کنید.
اندازه گیری فواصل A و B و C
برای اندازه گیری فواصل A و B و C مراحل زیر را دنبال کنید:
1. اندازه ی A برابر است با قطری که ساعت فیس می پیماید. این فاصله باید کمی کمتر از قطر کوپلینگ باشد. این فاصله بسیار حیاتی است. در اندازه گیری آن دقت کنید.
2. اندازه ی B فاصله ی ساعت ریم تا مرکز پایه ی جلویی تجهیز می باشد. این اندازه گیری به موازات محور انجام می شود.
3. اندازه ی C فاصله ی بین پایه ی عقب و جلوی تجهیز می باشد. این اندازه گیری به موازات محور انجام می شود.
قرائت
برای قرائت مقادیر ساعتها مراحل زیر را دنبال کنید:
1. ساعتها را در موقعیت ساعت 12 قرار داده و صفر کنید.
2. محور را بچرخانید تا در موقعیت ساعت 3 قرار بگیرد. هر دو ساعت را بخوانید و مقادیر آنها را ثبت کنید.
3. محور را بچرخانید تا در موقعیت ساعت 6 قرار بگیرد. هر دو ساعت را بخوانید و مقادیر آنها را ثبت کنید.
4. محور را بچرخانید تا در موقعیت ساعت 9 قرار بگیرد. هر دو ساعت را بخوانید و مقادیر آنها را ثبت کنید.
5. محور را بچرخانید تا در موقعیت ساعت 12 قرار بگیرد. هر دو ساعت را بخوانید و مطمئن شوید که مقدار آنها صفر شده است.
مقادیر قرائت شده در جدولی مانند جدول زیر ثبت کنید. مقادیر سگ را در قرائتهای صورت گرفته تأثیر دهید.
تعیین میس الاینمنت عمودی
برای تعیین میس الاینمنت عمودی از فرمولهای زیر استفاده کنید:
تعیین میس الاینمنت افقی
برای تعیین میس الاینمنت افقی از فرمولهای زیر استفاده کنید:
محاسبه ی موقعیت پایه های جلو و عقب
محاسبه ی موقعیت پایه ی جلو:
محاسبه ی موقعیت پایه ی عقب:
مقادیر مثبت نشان دهنده ی بالا بودن پایه می باشد و شیم ها باید برداشته شوند. مقادیر منفی نشان دهنده ی پایین بودن پایه می باشد و باید شیم گذاری شود.
اقدامهای احتیاطی در هنگام قرائت
1. مطمئن شوید که اشتباه ریاضی در محاسبات نداشته اید.
2. تقدم عملیات را در محاسبات در نظر بگیرید. اول پرانتزها را ساده کنید.
3. در هنگام وارد کردن اعداد به فرمولها دقت کنید.
4. قبل از شروع محاسبه مطمئن شوید که قرائت صحیحی داشته اید.
محاسبه ی موقعیت پایه های جلو و عقب با استفاده از رسم گراف
برای ایجاد یک گراف مراحل زیر را انجام دهید:
1. از کاغذ شطرنجی استفاده کنید. کاغذ شطرنجی را به صورت افقی قراردهید.
2. یک خط افقی در مرکز کاغذ بکشید. این خط نشان دهنده ی محور تجهیزی است که الاینمنت نسبت به آن صورت می گیرد.
3. مقیاس افقی را مشخص کنید. از بزرگترین مقیاس ممکن استفاده کنید. می توانید طول تجهیز را تقسیم بر طول صفحه کنید.
4. در سمت چپ کاغذ یک محور عمودی رسم کنید. این خط نشاندهنده ی نقطه ای است که ساعت ریم به شفت یا کوپلینگ متصل می شود. (DIR)
5. با توجه به مقیاس افقی خط دوم را به اندازه ی B در سمت راست خط اول رسم کنید. این خط نشاندهنده ی پایه های جلویی تجهیز می باشد.(FF)
6. با توجه به مقیاس افقی خط سوم را به اندازه ی C در سمت راست خط دوم رسم کنید. این خط نشاندهنده ی پایه های عقبی دستگاه می باشد.(RF)
پس از کامل شدن مراحل بالا گرافی مشابه شکل زیر به دست می آید. در مثال زیر فواصل B و C برابر با 10 اینچ می باشند.
رسم میس الاینمنتها
پس از ایجاد گراف باید میس الاینمنت ها را بر روی آن مشخص کنید. یکی از آنها میس الاینمنت خوانده شده توسط ساعت ریم (DIR) و دیگری میس الاینمنت خوانده شده توسط ساعت فیس (DIF) می باشد. بدین منظور مراحل زیر را انجام دهید:
1. مقیاس عمودی را مشخص کنید. نوعا این مقیاس یک توزند (یا یک میکرومتر) برای هر خانه می باشد. اگر رقم میس الاینمنت بزرگ بود می توان از مقیاس 2 یا 3 توزند استفاده کرد.
2. میس الاینمنت ریم را بر روی خط عمودی اول (DIR) مشخص کنید. برای یافتن این نقطه، مقدار به دست آمده از محاسبه ی میس الاینمنت را باید تقسیم بر 2 کنید. محور افقی مبدا پیدا کردن این نقطه می باشد. اگر مقدار میس الاینمنت مثبت بود نقطه را در بالای محور افقی رسم کنید. اگر مقدار میس الاینمنت منفی بود نقطه را در پایین محور افقی رسم کنید.
3. پس از محاسبه ی میس الاینمنت فیس(DIF/A) ، آن را بر روی گراف رسم کنید. این نقطه با شمارش از نقطه ی قبلی به دست می آید. به اندازه ی A به سمت راست حرکت کنید و سپس میس الاینمت را در جهت عمودی مشخص کنید.
در مثال بالا میس الاینمنت ریم برابر با 10- توزند و میس الاینمنت فیس برابر با 4+ توزند و مقدار A برابر با 5 اینچ می باشد.
تعیین موقعیت محور تجهیز
پس از به دست آوردن نقاط میس الاینمنت برای تعیین موقعیت محور تجهیز مراحل زیر را دنبال کنید:
1. با استفاده از یک خط کش هر دو نقطه را به هم وصل کرده و این خط را تا خط عمودی نشان دهنده ی پایه ی عقب (RF) تجهیز ادامه دهید.
2. تعداد خانه های جدا شده بر روی خط های عمودی نشان دهنده ی پایه های جلویی (FF) و عقبی (RF) نشان دهنده ی جابجایی پایه ها و مقدار تصحیح آنها می باشد.
در مثال بالا پایه ی جلویی تجهیز 2 توزند پایین است که نیاز به شیم گذاری دارد. پایه ی عقبی دستگاه 6 توزند بالا است که باید شیمهای آن برداشته شوند.
احتیاط های لازم در رسم گراف
1. مطمئن شوید که از مقایسهای درستی استفاده کردید.
2. فواصل A و B و C را چک کنید.
3. مطمئن شوید که میس الاینمنت مثبت در بالای محور افقی و میس الاینمنت منفی در زیر آن رسم شده باشد.
4. اگر محور تجهیز بالاتر از محور افقی بود یعنی محور تجهیز به سمت بالا انحراف دارد. اگر محور تجهیز پایین تر از محور افقی بود یعنی محور تجهیز به سمت پایین انحراف دارد.
5. برای تعیین جابجایی افقی دستگاه باید گراف مشابه دیگری رسم کنید و از بالا به تجهیز نگاه کنید. مراحل بالا را به ترتیب بر روی گراف انجام دهید تا مقدار جابجایی دستگاه در جهت افقی به دست آید. اگر محور تجهیز بالاتر از محور افقی بود یعنی محور تجهیز به سمت راست انحراف دارد. . اگر محور تجهیز پایین تر از محور افقی بود یعنی محور تجهیز به سمت چپ انحراف دارد.
تصحیح در جهت عمودی
برای تصحیح میس الاینمنت در جهت عمودی مراحل زیر را انجام دهید:
1. موقعیت عمودی پایه های تجهیز را با استفاده از محاسبه یا رسم گراف بدست آورید. مقادیر مثبت بدان معنی هستند که تجهیز بالا است و باید شیمهایش برداشته شوند. مقادیر منفی بدان معنی هستند که تجهیز پایین است و باید زیر آن شیم گذاری شود.
2. به مقدار لازم شیمها را از زیر پایه های جلویی و عقبی تجهیز بردارید یا اضافه کنید.
3. قبل از شیم گذاری ضخامت شیمها را با میکرومتر اندازه گیری کنید. مقادیر نامی شیم ها همیشه با مقادیر واقعی آنها برابر نیستند.
تصحیح در جهت افقی
برای تصحیح میس الاینمنت در جهت افقی مراحل زیر را دنبال کنید:
1. ساعتها را در موقعیت ساعت 9 قرار دهید و صفر کنید.
2. در صورت امکان هر دو محور را بچرخانید و در ساعت 3 قرار دهید.
3. ساعتها را در نصف مقادیر تصحیح تنظیم کنید.
4. پایه ی جلویی تجهیز را حرکت دهید تا ساعت ریم مقدار صفر را نشان دهد.
5. پایه ی عقبی تجهیز را حرکت دهید تا ساعت فیس عدد صفر را نشان دهد.
6. مراحل 4 و 5 را آن قدر انجام دهید که در هر دو طرف شفت ساعتها رقم صفر را نشان دهند.
http://reliabilityweb.com/index.php/articles/rim_face_alignment_method