طراحی آسانسور با رویکرد دیجیتال، قسمت هشتم

قسمت اول

قسمت دوم

قسمت سوم

قسمت چهارم

قسمت پنجم

قسمت ششم

قسمت هفتم

خوب دوستان! من خوشحالم که شما تا اینجای داستان رو همراه ما بودید و با صبر و حوصله قضیه رو پیگیری کردید. اسرار و ریزه کاریهای زیادی رو در این هفت قسمت گذشته بر شما مکشوف کردیم ولی هنوز ریزه کاری های چندی مونده که باید سرفرصت و حوصله خدمت شما عرض کنیم.

در ششم قسمت اول داستان یادتون دادیم که چطوری یه آسانسور رو راهش بندازید و در قسمت هفتم گفتیم که چه جوری باید متوقف ش بکنید. خوب! حالا اومدیم و آسانسور متوقف شدش. این توقف چقدر طول میکشه؟ به محض اینکه پوش باتون یه طبقه ی دیگه زده بشه آسانسور باید حرکت بکنه؟ خوب مردم گیر می کنن لای درش که.... باید یه مکانیزمی باشه که آسانسور در یک زمان معقولی در هر طبقه ای متوقف بشه... بعد توی این زمان اگر پوش باتون یه طبقه ی دیگه فشار داده شد آسانسور از جاش حرکت نکنه تا مردم با خیال راحت پیاده و سوار بشن.... بعد آسانسور بره توی اون طبقه ی بعدی و ادامه ی داستان....

مکانیزمهای زیادی میشه تعیبه کرد برای این قضیه... آسانسور به هر طبقه که میرسه اول درش بازمیشه و بعد از چند ثانیه بسته میشه.... توی زمانی که در بازمیشه آسانسورهای باسنسورهایی که دارند متوجه میشن که مردم دارن میان و میرن و در نتیجه از جاشون تکون نمیخورن.... مثلا توی در سنسور نوری یا مادون قرمز می ذارن که رد شدن افراد رو متوجه بشه و فرمان به کنتاکتورهای up یا down فرستاده نشه. یا ممکنه به خود در سنسور بذارن به صورتی که اگر پاتون رو لای در بذارید در دوباره باز بشه و یه تایمی باز بمونه. فرض کنیم که ما سنسور منسور رو بی خیال شون بشیم و فقط به یه تایمر اکتفا بکنیم. این تایمر رو باس کجای مدار بذاریم تا زمانی که آسانسور به یه طبقه ای برسه دیگه از جاش جم نخوره؟

یه راه حل ساده و معقول رو در نقشه ی پایین می بینید:

این نقشه اساسا همون نقشه ی مدار فرمان آسانسور سه طبقه س که در قسمت دوم طراحی ش کردیم. در نقشه ی پوش باتونهای طبقات که در قسمت هفتم بررسی ش کردیم (یعنی شکل زیر) اومدیم و به موازات هر بوبین کنتاکتور یه تایمر drop out (یا off delay) اضافه کردیم.

این تایمرها خاصیت شون چیه؟ وقتی که بوبین شون برقدار بشه کنتاکتهای این تایمرها بلافاصله تغییر وضعیت میدن. یعنی وقتی کنتاکتهای بازشون بسته میشه و کنتاکتهای بسته شون بازمیشه. کنتاکتها به همین وضعیت میمونند تا زمانی که برق بوبین تایمر قطع بشه. تایمر با قطع شدن برق بوبین ش شروع می کنه به زمان گیری و بعد از رسیدن به زمان تنظیم شده( در مثال بالا زمان هر سه تا تایمر 5 ثانیه س) کنتاکت ها دوباره برمیگردن به وضعیت اول شون. یعنی وقتی که شما در ابتدای کار مثلا پوش باتون b3 رو فشار بدید وضعیت مدار به صورت زیر در میادش:

همون طور که میبینید کنتناکتور up با فعال شدن کنتاکتور b3 برقدار شده و در نتیجه آسانسور حرکت میکنه به سمت بالا. اما اون کنتاکت بسته ای که در مسیر پایین اومدن گذاشتیم ش (با مستطیل قرمز رنگ نشون ش دادیم) با برقدار شدن بوبین تایمر stp3 تغییر وضعیت داده و در نتیجه مسیر کنتاکتور down رو قطع کرده. حالا وقتی که اتاقک آسانسور به طبقه ی سوم برسه و پوش باتونهای b1 یا b2 فشرده بشوند بوبین شون برقدار میشه و کنتاکتهای بازشون در همون مسیر بسته میشن اما کنتاکت تایمر اجازه وصل شدن کنتاکتور down رو نمیده تا زمانگیری stp3 تموم بشه. بعد از 5 ثانیه این کنتاکت بسته میشه و اگر هر کدوم از پوش باتونهای b1 یا b2 فشرده شده باشن بوبین کنتاکتور down برقدار میشه و در نتیجه آسانسور برمیگرده پایین.

برای اینکه مدار جواب بده مشابه همین تایمر را با کنتاکتورهای b2 و b1 هم موازی کردیم و کنتاکتهای بسته شون رو در مسیرهای لازم قرار دادیم که در نقشه ی اول با مستطیلهای قرمز، آبی و سبز نشون دادیم. همون طور که می بینید کنتاکت بسته ی هر تایمر رو در مسیر سنسور طبقه ی هم نام خودشون سری کردیم، یعنی stp1 رو سری کردیم در مسیر s1 و بقیه رو هم به همین ترتیب.( در کل از چهار تا کنتاکت بسته ی تایمرها استفاده کردیم).

بزرگترین خوبی این مدار اینه که وقتی که اتاقک آسانسور توی یه طبقه توقف کرده باشه و کسی بیادش و پوش باتون همون طبقه رو فشار بده اتاقک آسانسور همچنان متوقف میمونه و از جاش تکون نمیخوره تا تایمر تایم گیری تموم بشه.

حالا تنها چیزی که باید اضافه کنیم یه مکانیزم برای باز و بسته کردن در هست که اون هم بستگی به نوع آسانسور داره. در بعضی از آسانسورها در به صورت کشویی باز و بسته میشه و در بعضی ها هم شخص باید خودش در رو باز کنه(که خیلی هم خطرناکه) و در بعضی ها هر دو تاش وجود داره. یعنی اتاقک آسانسور یه در کشویی داره که وقتی میرسه به هر طبقه بازمیشه و یه در هم در هر طبقه گذاشتن که اون رو باید خود شخص دستی بازش بکنه و وقتی که بسته شد تازه یه میکروسوئیچ رو فعال میکنه که اجازه حرکت به اتاقک آسانسور رو میده. این روش ایمن تر و بهتره که البته ما وارد دیتیلش نمیشیم چون چیز خاصی نیست و خودتون می  تونید به مدار اضافه بکنیدش.

نکته ی آخر اینه که این مدار رو برای ساختمون سه طبقه طراحی کردیم و طراحی اون برای طبقات بالاتر هیچ فرقی نداره و به همین روش انجام میشه.

هنوز یه فوت کوزه گری مونده که براتون نگفتم ش.... پس کانال رو عوض نکنید تا من برگردم.

قسمت نهم

قسمت دهم

مدار فرمان چراغ راهنمایی با استفاده از کنتاکتور

نمونه ی طراحی شده ی مدار فرمان چراغ راهنمایی سر چهار راه را که با استفاده از کنتاکتور و تایمر طراحی شده است می توانید از اینجا دانلود کنید.

توجه کنید که برای روشن شدن 3 لامپ رنگی در هر طرف چهار راه به 4 کنتاکتور و تایمر نیاز است و با 3 کنتاکتور و تایمر نمی توان این مدار را طراحی کرد.

این مدار توسط  نرم افزار  ekts  شبیه سازی شده است .

چپگرد-راستگرد اتوماتیک

در پست قبلی مدار یک کنترلر موتور 3 فاز به صورت چپگرد-راستگرد دستی را گذاشتیم که کنترل جهت چرخش موتور توسط یک کلید فشاری انجام می گرفت. در مدار زیر این کنترل توسط دو عدد تایمر انجام می شود و با رسیدن زمان تایمر به انتها دور موتور عوض می شود.

پی نوشت: دوستان می توانند برای کمک مالی به این وبلاگ هر مبلغی را که مایل بودند به شماره کارت زیر واریز نمایند.

6104-3378-7718-1469

بانک ملت به نام رضا کیانی موحد